Hubert Mouwen
N^o Matricule:
01-09-1939 ^(e) – 25-06-1940 ^(e)

Cayenne, Le Chalet du Gouveneur

“Onze man” in Cayenne

“Onze man” in Cayenne (Frans-Guyana) zo noemt Twan van den Brand in zijn artikel de “Coup van Cayenne”, Hubert Mouwen, kapitein van de Prinses Irene Brigade en werkzaam als inlichtingenofficier in het buurland Suriname [1].

Over Hubert (Hub) Mouwen schrijft van den Brand het volgde:

Hub Mouwen was in oktober 1942 toegevoegd aan de inlichtingendienst die vanuit Suriname opereerde. De Bredanaar, op dat moment dertig jaar oud, streek met de Prinses Irene Brigade in tropisch Nederland neer.
Hij had al wereldwijde avonturen achter zich. In Belgisch Congo bijvoorbeeld, waar een ernstig motorongeluk een einde maakte aan zijn verblijf.

Mouwen keerde voor herstel terug naar Europa, naar Parijs om precies te zijn, waar hij een baan vond bij de Nederlandse handelsmissie.
Toen de oorlog in zijn buurt kwam, wilde hij meedoen en meldde zich in juni 1940 bij het vreemdelingenlegioen.
De strijd van het ‘Régiment de Marche des Voluntaires Etrangers’ bleek een kansloze.

Vier maanden na zijn recrutering wist Mouwen via Spanje en Portugal naar Engeland te ontsnappen. Daar meldde hij zich bij de troepen die later de Irene Brigade zouden vormen.
Op 20 november 1941 arriveerde de avonturier in Paramaribo. Twee jaar later was hij ineens, zij het korte dagen, ‘onze man’ in Cayenne.

“KRUIMELS ZIJN OOK BROOD”

In het blad van de veteranen van de Prinses Irene Brigade “De Vaandeldrager” schrijft Hub Mouwen, meer dan 30 jaar later een artikel over zijn belevenissen onder de titel: “KRUIMELS ZIJN OOK BROOD - en - WAT HERINNERINGEN”.

Hubert Mouwen begint zijn artikel als volgt:

“Met "kruimels zijn ook brood" wil o.a. gezegd zijn, dat, ook wij: J. Walhout - P. Pippel - Janssen - H. Lissenberg en ondergetekende tot de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene behoorden; ook al hebben wij dan niet direct de kastanjes mede uit het vuur gehaald. Omdat, naar mij is verteld, over het doen en laten van die kruimels tijdens de oorlog, weinig of niets bekend is bij het overgrote deel van de lezers van dit blad, voldoe ik heel graag aan het verzoek, de spotlights ook eens op die enkelingen te richten! Maar dan wel onder beding dat u mij een mogelijke vergissing niet euvel duidt: It's all so long ago!

Daar gaan we dan weer, net als op 11 mei 1940 en de daarop volgende dagen. Voor een aantal van u de bekende route: aanvankelijk per fiets naar Zeeland en vandaar per gevorderde bussen en één vrachtwagen, via België door Frankrijk naar Brest, waar we in de avonduren van 10 juni 1940 op een wat gammele schuit gingen en de daarop volgende nacht overstaken naar Engeland, waar we de andere morgen allervriendelijkst werden ontvangen!”

Opvallend in dit artikel geen woord over het Franse vreemdelingenlegioen.
Een lastig onderwerp maar even vermijden?
Want als Hubert Mouwen eind 1939 of begin 1940 daadwerkelijk dienst heeft genomen in het Franse Vreemdelingenlegioen zou hij daarna formeel Staatloos zijn en toch is hij kort daarna zelfs officier bij de Nederlandse Troepen in Engeland.
Een voorlopige reconstructie

Jeugd

Hubert François Johannes Mouwen wordt op vrijdag 22 Maart 1912 in Breda geboren als zoon van François Cornelis Henricus Maria Mouwen en Wilhelmina Louise Johanna Sophia Rogier [3].
De aangifte vind plaats op maandag 25 Maart 1912, maar niet door de vader want die bevindt zich op dat moment in Parijs.
François Mouwen en Wilhelmina Rogier zijn op 10 oktober 1904 in Breda getrouwd. De vader van moeders kant is Kapitein bij de Infanterie. De vader van Francois Mouwen is fabrikant. Francois Mouwen zal hetzelfde beroep uit gaan oefenen.

Vreemdelingenlegioen

Hubert Mouwen neemt ergens in de periode tussen 1 September 1939 en 25 Juni 1940 inderdaad dienst in het Franse Vreemdelingenlegioen.
Zijn naam komt voor op de rekruteringslijsten van de engagés volontaires étrangers [4].
Hij neemt bij het rekruteringsbureau in Tours dienst onder een dubbele achternaam, namelijk die van zijn vader en die van zijn moeder.
Hij wordt ingedeeld bij het Depot van de Régiment de Marche des Voluntaires Etrangers’.
Of Hubert Mouwen daadwerkelijk aan het front in actie is gekomen is op dit moment niet bekent.

Ontsnapt

Wat wel zeker is, is dat Hubert Mouwen ergens in Juni 1940 er in slaagt in Engeland te komen, of dat via de Franse havenstad Brest in gegaan of via Spanje en Portugal is onduidelijk.

Verder onderzoek gaande, heeft U meer informatie laat het mij weten via:

NLLegioen@hotmail.com

Bronnen:

[1] http://www.strafkolonie.nl/index.php?p=1_8_De-Coup-van-Cayenne
waarschijnlijk op basis van Nationaal Archief Den Haag, Hubert F.J. Mouwen 1944-1946 2.21.183.59

[2] De Vaandeldrager via http://prinsesirenebrigade.nl/herinneringen-van-hub-mouwen.html

[3] Stadsarchief Breda via WieWasWie.nl

[4] http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/article.php?larub=227&titre=engages-volontaires-etrangers-en-1939-1940

Versie 12-8-2016