Willem Pistorius
No Matricule:
19-08-1938 – 19-08-1943

Legionairs van het Franse Vreemdelingenlegioen
eind jaren ’30

Wachtmeester deserteerde naar Vreemdelingenlegioen

 

De Telegraaf 05-06-1952

 

DEN HAAG, 4 Juni. — De krijgsraad te velde-West veroordeelde Woensdag de 45-jarige wachtmeester W. Th. J. P. uit Amersfoort tot 8 maanden gevangenisstraf met aftrek en verlaging tot de stand van soldaat laagste klasse. De eis was een jaar met ontslag uit de militaire dienst.
Wachtmeester P. is het type van een vechtjas.
In 1936 vocht hij in Spanje tegen Franco. Toen de kruitdamp over het Iberische schiereiland optrok, meldde hij zich bij het Vreemdelingenlegioen en met legionnairs streed hij in Afrika tegen Rommel en maakte hij de invasie op Sicilië mee.
In 1943 kwam hij in Engeland, waar hij werd opgenomen in de Irene-brigade.
Hij nam deel aan de invasie en kwam al vechtende in Nederland terecht.
Na de capitulatie boden zijn superieuren hem aan in het leger te blijven en beroepsofficier te worden.
Hij ging nog naar Indonesië en ook daar was hij een uitstekend militair.
Als instructeur in een vredesleger faalde hij echter volkomen en in de herfst van 1951 gaf men hem te verstaan, dat hij de dienst zou moeten verlaten.
Niet wetende wat hij in de burgermaatschappij zou moeten beginnen, besloot P. weer naar het Vreemdelingenlegioen te gaan.
Hij vertrok zonder op zijn ontslag te wachten met medeneming van ruim ƒ 800, welk bedrag hij had verkregen door twee voor anderen bestemde cheques te innen.
Het legioen wilde hem echter niet meer hebben en ten einde raad heeft hij zich toen in Maart 1952 bij de marechaussee gemeld.

Bovenstaand krantenartikel uit 1952 schetst wel een heel bijzondere , militaire, loopbaan. Het maakt nieuwsgierig, wie was W. Th. J. P. uit Amersfoort die omschreven wordt als type van een vechtjas en berust het artikel wel op waarheid, een reconstructie.

Jeugd

 

W. Th. J. P. staat voor Wilhelmus (Willem) Theodoor Jacob Pistorius geboren te Simpelveld (Limburg) op 5 januari 1907 als zoon van Herman Johannes Jacobus Pistorius en Maria Sophia Kohnen [1][2]

Mijnwerker I

 

Al op zeer jonge leeftijd, 14 jaar oud, gaat Willem Pistorius , zoals velen uit Zuid Limburg in de mijnen werken. Hij werkt in de “Willem Sophie”  [2]. In die tijd begon het werk in de mijn voor deze jongens van 14 jaar meestal aan de leesband. Dat betekende dat zij als "leesjongens" aan een lopende band stenen uit de kolen moesten uitlezen (uitzoeken) en verwijderen [3].

 

Kolenmijn “Willem-Sophie”. Spekholzerheide

Militaire dienst

 

Het werken in de mijnen wordt na 6 jaar onderbroken als hij op 20 jarige leeftijd opgeroepen wordt voor militaire dienst. Willem Pistorius wordt ingedeeld bij het 2e Regiment Huzaren te Breda. Hij gaat met groot verlof op 31 maart 1928.

 


Mijnwerker II, medewerker bij het spoor, crisistijd

 

Na zijn diensttijd keert Willem Pistorius weer terug naar de “Willem Sophie” waar hij tot 1932 blijft werken. Daarna gaat hij werken bij hij spoor.
De heersende wereldcrisis treft ook Nederland, veel mensen worden werkloos.

Het treft ook Willem Pistorius hij wordt in 1934 ontslagen en blijft werkeloos.
Deze situatie resulteert herhaaldelijk in familietwisten.

Vrijwilliger in de Spaanse Burgeroorlog

 

Na meer dan twee jaar werkeloos te zijn geweest gaat Willem Pistorius op 9 December 1936 als vrijwilliger naar Spanje.
Van vrije wil is volgens de Nederlandse pers in die tijd vaak echter geen sprake zoals in het artikel van 11 september 1937 in het Leeuwarder Nieuwsblad “Het ronselen voor Spanje”:
 „Van vrijwilligers, die met volledige verantwoordelijkheid hun eigen lotsbestemming kiezen, kan niet meer worden gesproken, als het jeugdige werklozen betreft, die zich, door de wrede wetten van het kapitalistisch wanstelsel als uitgestotenen beschouwen, omdat normale arbeidsmogelijkheid voor altijd schijnt te ontbreken. Bij de zulken groeit een wanhoopsstemming, die overgaat in onverschilligheid. En het is dan niet zo heel moeilijk, enkelen hunner over te halen, de reis naar het Spaanse schiereiland te aanvaarden. In een leven zonder afwisseling en zonder kleur lokt plotseling het licht van het avontuur.

En zo gaan dan de jongens, die niet weten wat zij doen”.

 

Willem Pistorius dient in Spanje bij Internationale Brigade[a] en komt of in 1937 of in 1938 terug in Nederland [4].

Franse Vreemdelingenlegioen

 

Lang is zijn verblijf in Nederland niet want in Augustus 1938 gaat Willem Pistorius naar Lille in Frankrijk om daar dienst te nemen in het Franse Vreemdelingenlegioen.
Zoals gebruikelijk gaat het vanuit Marseille naar Sidi Bel Abbes Algerije en van daaruit naar Saida waar zijn basisopleiding plaats vind.
Van zijn verdere loopbaan in het Legioen is op dit moment weinig bekent behalve dat hij na een stationering in Senegal (4e D.B.L.E.) waarschijnlijk op 23 Maart 1943 vertrekt naar Tunesië gaat en daar deel neemt aan de gevechten tegen de Italiaans en Duitse Troepen.
  De strijd is kort maar hevig, op 12 mei 1943 geven de Duitsers en Italianen zich in Tunesië over.

 

De vijf jaren in het Legioen zitten er voor Willem Pistorius bijna op, op precies te zijn op 19 Augustus 1943.

Nederlandse strijdkrachten

 

Willem Pistorius komt in contact met de Nederlandse Kapitein Versteegh en tekent hij als vrijwilliger bij de Nederlandse strijdkrachten in Engeland. Hij blijft in Algiers in depot tot zijn verscheping naar het Verenigd Koninkrijk.

Op 7 Oktober 1943 arriveert hij in Engeland.

Nederlandse strijdkrachten

 

Willem Pistorius komt in contact met de Nederlandse Kapitein Versteegh en tekent hij als vrijwilliger bij de Nederlandse strijdkrachten in Engeland. Hij blijft in Algiers in depot tot zijn verscheping naar het Verenigd Koninkrijk.

Op 7 Oktober 1943 arriveert hij in Engeland.

 

Eind 1945 komt de naam van Pistorius voor op een lijst van Personeel Kon.Ned.Brigade “Prinses Irene” Bestemd voor Expeditionaire macht [5]

Verder onderzoek gaande, heeft U meer informatie laat het mij weten via:

NLLegioen@hotmail.com

Bronnen:

[1] https://spanjestrijders.nl/bio/pistorius-wilhelmus-theodorus-jacobus

[2] Nationaal Archief Den Haag

[3] http://www.demijnen.nl/actueel/artikel/mijnbouw-nederland

[4] http://resources.huygens.knaw.nl/rapportencentraleinlichtingendienst/data/IndexResultaten/IndexPersoon?reconstructieid=1380&persoon=ja&query_start=101

[5] Nationaal Archief Den Haag. Lijst Personeel Kon.Ned.Brigade “Prinses Irene” Bestemd voor Expeditionaire macht. Gev.Gr.I
3304 sgt. Pistorius, Wilhelm T.J. 5.1.07 Simpelveld Mijnwerker

[a] In een verhoor bij zijn aankomst in Groot Brittannië eind 1943 verzwijgt Willem Pistorius het feit als vrijwilliger in Spanje te zijn geweest.

Versie 16-7-2016